Hokkaido en Noord Honshu door Dick en Anja
We vliegen op vrijdag 21 juni naar Kansai/Osaka en stappen daar over naar Sapporo. Doordat het daar zeven uur later is dan in Nederland komen we op zaterdag 22 juni in de namiddag aan. Tijdens de tussenstop op luchthaven Kansai naar het postkantoor om de bestelde Pocket Wifi op te halen. Daarmee zullen we de hele vakantie permanent internetverbinding hebben op alle telefoons, de laptop, wat je maar wilt. Erg handig om de weg te kunnen zoeken of Tripadvisor te raadplegen. Of voor Engelstalige informatie over waar je eigenlijk bent.
Ander praktisch punt: op heel veel plaatsen zijn kleine supermarkten die kant en klare sandwiches verkopen (7 Eleven, Lawsons, Familymart). Heel makkelijk en voordelig voor de lunch. Dankzij de mobiele wifi googelen waar de dichtstbijzijnde is.
Aangekomen op de luchthaven van Sapporo per trein naar de stad. Het hotel is gelukkig dichtbij het station want het regent er hard. Het leven in Japanse steden is niet alleen horizontaal maar ook verticaal georganiseerd. Je moet niet alleen kijken naar straatnaam en huisnummer maar ook naar het nummer van de verdieping (de ‘floor’ dus bijvoorbeeld 6F of B1 of B2 onder de grond).
Zondag 23 juni/Hotel Keio Prelia
Wandeling naar het museum van (niet zo heel) Modern art. Na het museum naar een groot en mooi shinto tempelcomplex, de Okido shrine, in het Maruyamapark. Omdat we inmiddels een aardig eind van het centrum van de stad zijn weggelopen gaan we met de metro terug naar de omgeving van het station. Zo leren we meteen hoe het met de kaartjes werkt. Je koopt een kaartje voor het traject bij een automaat en gaat door een poortje richting perron. Op de bestemming aangekomen moet je je kaartje weer in de automaat naast een poortje stoppen. Als blijkt dat je te weinig hebt betaald (zoals wij dus 🙂 dan kan je er niet uit maar mag je aan een andere automaat direct het tekort bijbetalen.
Maandag 24 juni
Vouchers op het station van Japan Railways omwisselen voor echte passen en de data dat we de pas willen gebruiken vastleggen. Nadat dat is gebeurd kan de baliemedewerker direct ook de reserveringen regelen voor de snelle treinen (voornamelijk shinkansen) die we later zullen nemen. Met behulp van de site www.hyperdia.com al precies uitgezocht welke treinen we willen nemen en na een minder dan een half uur staan we met onze passen en de tickets weer buiten.
Dan langs de wat toeristische vismarkt en langs televisietoren en de klokkentoren (een houten gebouw met westerse uitstraling en alleen al daarom kennelijk een attractie) terug naar het station. Rond de middag met de trein naar de kustplaats Otaru gegaan. Een rit van bijna een uur vlak langs de zee. Het doet denken aan Valkenburg. Aardig historisch museum. Al met al de eerste dagen weer kunnen wennen aan hoe anders Japan is.
Dinsdag 25 juni
Uitgecheckt en auto opgehaald bij Toyota Rentacar in de kelder van het hotel (!). Geduldige dame heeft alles uitgelegd en ook de Engelssprekende navigatiemevrouw geïnstalleerd. Zij adviseerde ons ook een abonnement te nemen voor de Expressway (vaak is dat ook een tolweg) dan kan je bij de poortjes zo doorrijden. Het heet ETC. Werkte zeer probaat en wat eerst hoge kosten lijken voor een abonnement hebben blijkt bij het inleveren van de auto meer dan terugverdiend.
Eerste stop is in Bibai bij de Arte Piazza, een prachtige beeldentuin (met berenwaarschuwing). Er staan meer dan veertig marmeren en bronzen sculpturen van de internationaal (?) bekende kunstenaar Kan Yasuda Die woont nu in Italië, maar is geboren in Bibai. (www.artepiazza.jp/english/). Het is een bijzonder mooie plek.
Daarna door naar Furano, een plaats die vooral beroemd is om zijn bloemenvelden van met name lavendel. Gelukkig bloeide die al. Verder zijn er heel veel perkplanten, zoals je die ook bij ons ziet: afrikaantjes, salvia’s en dergelijke. Het is een drukte van jewelste op deze plek. Bussen rijden af en aan. Het doet denken aan de drukte bij de Hollandse bollenvelden.
Aansluitend de Blue pond. Een plas halverwege een bergtop met blauw water. Het is een kunstmatige vijver aangelegd om de stad Biei te beschermen tegen modderstromen. Het water heeft zijn kleur te danken aan de concentratie aluminium hydroxide. Onderweg veel rijstboerderijen. Ook is er veel tarwe en zien we Holsteiner koeien.
Woensdag 26 juni/Hotel Soukaku Grand Hotel
Vandaag door het nu (in de zomer) wel heel stille wintersportdorpje Sounkyo gelopen naar de kabelbaan en de berg opgegaan. Boven een kort, maar intensief wandelpad gelopen.
Donderdag 27 juni
Na zicht op twee watervallen vlak bij Sounkyo richting nationale park Shiretoko op de noordoostpunt van Hokkaido. Onderweg heel veel agrarische bedrijven gezien. Deze keer vooral rijst en rundvee. Het verkeer is rustig en de wegen zijn goed. Onderweg hebben we telefonisch de ‘Vijf meren wandeling’ gereserveerd. Dat was nodig omdat de groepsomvang beperkt is. We mochten ook pas wandelen na eerst de bereninstructie te hebben gevolgd (wel een certificaat gekregen). Onderweg naar ons hotel in Utoro zien we nog een paar herten.
Vrijdag 28 juni/Shiretoko Noble Hotel
Het advies was een bezoek te brengen aan Nemuro, maar dat is 3 uur heen en 3 uur terug rijden. We zijn we wel naar de andere kant van ons schiereiland gegaan. Eerst naar Shibetsu, naar het Science Center s-salmon.com, het Zalminstituut. In deze regio zijn grote vissershavens.
Daarna bezoek aan het Folk Museum van Rausu www.rausu-town.jp. Een mooi, echt lokaal museum waar je inzicht krijg in de geschiedenis van deze omgeving, zowel met betrekking tot de bewoners als de natuurkundige ontwikkeling.
Hemelsbreed op 30 kilometer afstand van een eerst Japanse, toen Russische, daarna Japanse, maar nu sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog weer Russische eilandengroep, de Koerillen. Er is dan ook een kleine expositie gewijd aan de Japans-Russische vriendschap van gewone mensen.
Zaterdag 29 juni
Eerst naar Lake Kusharro en Lake Mashu, beide zijn kratermeren. In het nabijgelegen Eco Museum kan je meer te weten komen over deze omgeving www.kawayu-eco-museum.com/english/. Onderweg naar Lake Mashu, een hele mooie hooggelegen krater vol met water, komen we langs stevig rokende en dampende Mount Iwo.
Hokkaido is het land van de Ainu, een soort Inuit, of First Nations zoals ze in Canada heten, hebben een vrij marginaal bestaan geleid. Maar in de huidige geschiedschrijving maken ze deel uit van de nationale identiteit, want het ‘bewijst’ dat dit gebied ook al heel lang Japans is. Dat is ook te merken aan het grote aantal musea dat aandacht aan hun besteedt.
Na Iwo verder naar de marshlands van Kushiro. De plek waar de kraanvogels met name in de winter verblijven. Wij zagen één kraanvogel in het wild en hebben vanaf een hooggelegen viewpoint in het park van het uitzicht genoten. Daarna kraanvogelcentrum met kraanvogels in gevangenschap. Deze vogels waren bijna uitgestorven en met menselijke hulp is er nu weer een flink aantal.
Zondag 30 juni/Hotel New Akan Hotel
Boottocht over het Akan-meer en bezoek Marimocentrum http://en.visit-eastern-hokkaido.jp/things_to_do/8115/. Marimo’s zijn perfect ronde mos/algbollen die op die manier en in ieder geval zo groot alleen in Lake Akan groeien. Verder een Bokke-wandeling (gaten met borrelende en stomende modder) en het Ecocenter bezocht.
In het dorp is een Ainustraat met een absurde hoeveelheid souvenirwinkels, die overigens veel van dezelfde producten aanbieden. En ook nog eens erg duur. Verder rustig aan om de volgende dag fit te zijn.
Maandag 1 juli
Even wat kilometers maken. De wegen zijn goed (over het algemeen tweebaans) maar de Japanners houden van doorrijden. Als je 40 mag rijden ze 50, als je 50 mag rijden ze 60 en als je 80 mag rijden ze 100. Ook als er politie op de weg is. Heel zelden zie je een snelheidscontrole. Maar die wordt dan ook volop door iedereen gerespecteerd.
Een kleine omweg gemaakt langs Noboribetsu / Jigukodani. De plaats zelf is absoluut oninteressant, maar Hell Valley – https://www.japan-guide.com/e/e6751.html en de weg naar een hoger gelegen kratermeer wel de moeite. Verder naar Niseko bij Mount Yotei. Naar mooi hotel in wintersportgebied.
Dinsdag 2 juli/Hotel Niseko Northern An’Nupri
Na enige aarzeling (het is weer goed weer) verdwijnen de wolken rond de top en toont Mount Yotei zich in het nabijgelegen Kutchan, waar we inmiddels heen zijn gereden. Daar is een mooi Ogawarashu Memorial Museum. Verder een kilometer of zestig naar Jozankei, een plaats met enorme hotels (want er zijn onsens) http://jozankei.jp/en. De echte attractie is het Iwato Kannondo-altaar met daarachter een grot met maar liefst 33 beelden van verschillende Boeddha’s ter nagedachtenis aan omgekomen wegwerkers bij aanleg van de Expressway naar Otaru.
Ook brengen we een leerzaam bezoek aan Sapporo Pirka Kotan, ofwel het Sapporo Ainu Culture Promoton Center.
Woensdag 3 juli
Naar Hakodate via een omweg langs de oostkust langs een reeks aaneengeregen heel eenvoudige vissersdorpen. Bezoek aan Hakodate Jomon Culture Center http://www.hjcc.jp/index_e.html dat maakt duidelijk dat er ook vóór de Ainu al beschaving was in deze gebieden, de Jomon cultuur. Die gaat 20.000 jaar terug en ‘bewijst’ zo dat de aanspraken van Japan op deze regio nog ouder zijn dan we eerder al zagen.
Op de route ligt ook Mount Esan. Een niet actieve, maar wel flink rokende vulkaan vlak bij zee. De weg slingert in korte tijd van zeeniveau naar zo’n 600 meter. Er zijn wandelpaden aangelegd langs de krater of wat daarvan over is.
Vlak voor Hakodate klooster van de Trappistinnen (http://www.ocso-tenshien.jp). Bijzonder zo’n Frans en zo katholiek klooster in dit land van shinto en boeddha.
Auto inleveren zonder fratsen. Rondje eromheen, kilometerstand en benzineniveau checken en of we maar even op de bank willen gaan zitten. Is dat nodig? Ja, beslist. We zitten nog niet eens of de mevrouw is al klaar! Eten in de bierhal (jawel, met Bookbeer) en Duitse muziek.
Donderdag 4 juli/Hotel La Vista Hakodate Bay
Fikse wandelende verkenning van de stad. Eerst foreigners cemetery (met mooi boeddhistisch klooster); blijkt een van vele begraafplaatsen op een helling met mooie uitzicht over de baai.
Weer terug beneden met de tram naar de vesting Hakodate aan de andere kant van de stad. Naar fort Goryukako (volgens concept Nederlandse vestingen). https://www.city.hakodate.hokkaido.jp/docs/2014011601161/ Binnen in de vesting staat een zeer indrukwekkend gebouw, het voormalige kantoor van de shogun (geheel volgens het origineel uit de negentiende eeuw herbouwd).
Na tramrit terug wandeling door de historische wijk met veel imposante negentiende-eeuwse Europees gestileerde gebouwen (vanwege de handelsrelaties), zoals het Britse consulaat en diverse kerken.
Naast het hotel in een drukbezocht restaurant aan de bar heerlijke Japanse biefstuk en tempura gegeten (met lekker bier).
Vrijdag 5 juli/naar Aomori Hotel Daiwa Roynet
Met shinkansen onder de zee door naar Aomori op Noord-Honshu. Zo vlot dat we in het hotel nog niet in kunnen checken maar wel de koffer kwijt kunnen.
Snel met de bus naar een archeologische site waar begin jaren negentig bij toeval resten werden gevonden van een Jomon-nederzetting uit de periode 3900 tot 2200 voor Christus. Een aantal ‘huizen’ is op dezelfde plek nagebouwd Mooi museum met bijzondere vondsten.
Vlak daarnaast ligt het Aomori Museum of Art. Mooi gebouw met Marc Chagall en verder werken van bekende Japanners en ook een enkele Kandinsky, Klee, en Matisse.
Terug in de binnenstad naar het Nebuta Wa-Rasse museum, gewijd aan het jaarlijkse festival in de stad bedoeld om de demonen die in de warme zomer soms binnensluipen weer weg te jagen en alle energie op de oogst te richten. Daarvoor worden enorme praalwagens zonder wielen gemaakt die door mannen de stad rond worden gedragen.
Praktisch recht onder onze hotelkamer (op de dertiende verdieping) ligt op straatniveau een eettent met prima beoordelingen op Tripadvisor. En die blijken terecht. Zelfs het bier blijkt, heel eigentijds, een streekproduct.
Zaterdag 6 juli/Hotel Washington Hotel
Weer bijtijds verder en eerst met de shinkansen en later een echte boemel naar Aizu Wakamatsu. Na een snelle lunch per bus naar het grote witte kasteel dat er met vijf etages erg indrukwekkend uitziet. Het blijkt ook weer een reconstructie, maar gezien het grote aantal bezoekers is dat misschien wel zo veilig.
In de tweede helft van de middag wandelen door deze authentieke Japanse provinciestad met vooral veel laagbouw en tempel met begraafplaats voor de circa 1.300 slachtoffers van de diverse veldslagen in de negentiende eeuw.
Restaurant Demura met in tafel een grill met een brander voor beef, flink dooraderd. Heerlijk was het.
Alleen Japanse kaart en geen Engelstalige bediening, maar verder (inmiddels) geen probleem.
Zondag 7 juli
Even de auto halen, dachten we. De medewerker gebruikte een klein vertaalapparaat. Hij sprak in en dan hoorden wij daarna de vraag in het Engels en vice versa. Toch begrepen we elkaar niet. Of eigenlijk: hij wilde ons allerlei verzekeringen laten betalen die we niet nodig hadden. Daarom belde hij maar met het hoofdkantoor en toen waren we er snel uit. We konden inderdaad zonder. Daarna (nog in Aizu-Wakamatsu) naar de berg waar negentien jongemannen harakiri hebben gepleegd in de negentiende eeuw omdat zij niet in handen van de keizerlijke troepen wilden vallen.
Verder met de auto door een mooi, bergachtig landschap met veel beekjes en bossen naar Ouchi Juku, een oude handelspost tussen Aizu Wakamatsu en Nikko. Deze post is opnieuw opgebouwd. Het is er reuze druk. Veel, uitsluitend Japanse dagjesmensen. Het verkeer en het parkeren wordt er fanatiek geregeld en zo wordt alles in goede banen geleid. Een soort Orvelte op zijn Japans.
Aan het eind van de middag kunnen we in Nikko nog naar de Nikko Tamozawa Imperial Villa, kortweg de Keizerlijke villa. Het is inderdaad lekker koel en het regent ook flink. Alles in NIkko is verdacht groen; het mos en de prachtige hele oude grote en dikke bomen. Voordeel van deze keuze was dat we iets na half vier bij de Imperial Villa waren en de mensenmassa’s die je er ’s morgens zijn dan weg zijn.
Maandag 8 juli/Hotel Station Hotel II Bankan
Eerst naar de tempel der tempels: het Toshogu-complex. Zo groot en indrukwekkend. Zelfs de paardenstal en de opslagruimtes zijn bijzonder. https://www.toshogu.jp/. Er is een mooi, nieuwe museum waar ze lekkere taartjes met koffie serveren.
In de middag ondanks laaghangende wolken naar het bergmeer Chuzenji. De weg erheen gaat vrij steil omhoog en heeft veel scherpe haarspeldbochten. Bezoek aan de oude zomerresidenties van de Britse en Italiaanse ambassadeurs. Beide gebouwen en ook de interieurs zijn op hun eigen manier prachtig en ze liggen ook heel mooi, kunnen we zien als het even opklaart. Echt een schitterende verrassing. Zeer de moeite waard. We zien zelfs even de andere kant van het meer.
Dinsdag 9 juli/Hotel Matsuya Sensen
Eerst de boemel van Nikko naar Utsunomya, dan met de shinkansen via Tokyo naar Maibara en van daar met de Shirasagi naar Awara Onsen aan de westkust van Honshu. Overstappen is wel spannend omdat de tijd kort is en de stations heel groot. En het staat niet altijd goed aangegeven waar je moet zijn. Maar het gaat allemaal goed.
Het hotel staat op het platteland tussen de rijstvelden, het is zeer luxe in Japanse stijl. De ontvangst is allerhartelijkst. https://matuyasensen.co.jp/
Vanuit het raam zien we aan de kust het dorp Mikuni liggen, daar was ik in 1993 ook al. In Mikuni staat een opvallend achthoekig gebouw met een torentje. Daarin is het lokale museum. Het gebouw is eind 19e eeuw ontworpen door de Nederlandse ingenieur G. Escher; de vader (!) van de bekende kunstenaar M.C. Escher. https://en.m.wikipedia.org/wiki/George_Arnold_Escher. George Arnold heeft ook de pieren ontworpen waarmee de haven wordt beschermd tegen al te ruwe zeeën. Dat heeft zeker bijgedragen aan de ontwikkeling van Mikuni en ze zijn hem daar nog altijd dankbaar voor. https://www.ryusyokan.jp/
Woensdag 10 juli
Eerst een enorm uitgeserveerd, maar heel lekker echt Japans ontbijt. Alleen de gedroogde vis gaat ons te ver. Bezoek aan familie die we sinds 1993 niet meer hebben gezien Met hen naar Eijeihi, boeddhistisch tempelcomplex (zen) sinds 1244 en nog in gebruik als klooster. https://daihonzan-eiheiji.com/en.
Het tweede complex dat we bezoeken, Echizen Daibatsu http://etizendaibutsu.com, is ook enorm, maar nieuw in Katsuyama. Gebouwd in opdracht van geslaagde zakenman maar er gaat niemand heen.
Donderdag 11 juli/Hotel The Gate Kaminarimon
Eerst met de Shirasagi naar Kanazawa en dan in een keer door met de shinkansen naar Tokyo. Dat is zeker vergeleken met waar we nu vandaan komen een andere wereld, maar ook heel anders dan we tot nu toe hebben meegemaakt.
Zonder metroabonnement red je het hier niet. Direct bij aankomst op station Ueno een driedagenkaart gekocht. Die blijkt meer dan eens handig als blijkt dat je bij het doorsteken van stations (zoals in Nederland met de OV-chipkaart) je meer dan eens moet in- en uitchecken.
Nog meer dan andere steden is Tokyo zowel horizontaal als verticaal ingericht (dus met soms vijf, zes verdiepingen onder de grond en tot dertig, veertig er boven). Zowel voor wonen, werken als voor vervoer. Toch zijn er ook op veel plaatsen ‘gewone’ huizen en appartementsgebouwen. Heel veel stations en meer dan tien metrolijnen.
Na aankomst even rondkijken in onze buurt, Asakusa. Die avond worden wij thuis verwacht bij oude vriendin. Dan merken we na afloop ook hoe rustig de stad kan zijn. En alles voelt veilig.
Vrijdag 12 juli
In de wijk Roppongi is het Mori Art Museum. Het ligt op de 52e etage. www.mori.art.museum/en en is de moeite meer dan waard. Hoogwaardige, ook voor westerse mensen aantrekkelijke exposities. Het volgende museum is het National Art Center http://www.nact.jp/english/. Daar valt op hoe serieus Japanners hun museumbezoek nemen (met deze keer een expositie over 150 jaar relaties tussen Japan en Oostenrijk-Hongarije, i.c. Wenen). Erg goed verzorgd.
Wandelen door de wijk Akasake. Duidelijk een wijk met veel rijke mensen, grote auto’s en fraai ontworpen huizen. Op weg naar de Toyokaye Inari tempel. Een wonderlijke ervaring. Midden tussen de hoogbouw en het stadslawaai is een rustpunt, een tempel die stampvol staat met al dan niet aangeklede vossen.
Dan naar Shinjuku om de iskaya’s te zien. Dat is echt veel te klein en veel te benauwd. Ook trekt het niet om tussen de luidruchtige, dikbuikige, bierdrinkende Westerse mannen te zitten. Tripadvisor brengt ons bij een vleesrestaurant in een krankzinnig drukke straat op de 6e etage, waar het dan ineens weer heerlijk rustig is. Lekker Wakyu beef van de grill met een koud bier erbij op.
Zaterdag 13 juli
Laatste dag: yukata dag. Hoe weet je waar je die kunt kopen? Googelen en vragen. Toch in de eigen buurt nog een kleine winkel gevonden en geslaagd.
In Ginza langs de chique warenhuizen, pikken nog een Ikebana show mee.
En de laatste wijk die we bezoeken is Shibuja. Waanzinnig druk en veel lawaai. Personeel in de horeca is hier onjapans onvriendelijk. Na een uitgebreide ronde langs onder meer de kantoorartikelen bij het warenhuis Tokyu Hands (altijd wat leuks te vinden) naar het hotel terug. Daar hebben ze een lekker Europees menu, om alvast te wennen. Tassen herpakken en vroeg naar bed want om half zes gaat de wekker.
Zondag 14 juli
Het hotel heeft om zes uur speciaal voor ons een heerlijk ontbijt gemaakt (!). We hebben de dag tevoren even uitgezocht waar we moesten zijn. De handigste ingang van het station bleek bijna onzichtbaar maar wel vlakbij. Om zeven uur pakken we de trein naar de luchthaven Narita, die ruim een uur buiten de stad ligt. In minder dan 17 uur zijn we redelijk uitgerust thuis.
Totaal kilometers 23.905
Vliegreis 19.597 (9.220, 1.059, 9.318)
Trein 1.944 (170, 515, 713, 506)
Auto 2.144 (1.960, 184)
Lopen ca. 220
PS veel aanbevolen bezoeken aan hoge torens of uitzichten kunnen in juni/juli een risico inhouden. Het is immers natte tijd met veel laaghangende bewolking. Maar het levert ook sfeervolle foto’s op.
Wij hebben bijna overal waar wij waren met de creditcard kunnen betalen; er is voorkeur voor Visa en met name in horeca, in winkels, etc. Vaak ook relatief kleine bedragen.
Alleen musea hebben soms ticket machines (met iemand ernaast om uit te leggen hoe die werkt : ) die alleen cash accepteren en ook de automaten in het OV kunnen vaak alleen met Japanse creditcards.
Dick & Anja